ความเชื่อมั่นภาคครัวเรือนผงกหัว
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยเผยความเชื่อมั่นของครัวเรือนปรับตัวดีสอดคล้องกับการเริ่มฟื้นตัวของสัญญาณเศรษฐกิจ หวังอานิสงส์มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล
ดัชนีภาวะเศรษฐกิจของครัวเรือน ปรับตัวขึ้นมาที่ระดับ 44.3 ในเดือนต.ค. 2558 ขณะที่ดัชนีสะท้อนมุมมองคาดการณ์ 3 เดือนข้างหน้า ขยับขึ้นแตะระดับสูงสุดในรอบ 8 เดือนที่ 46.7 สะท้อนภาพบรรยากาศความเชื่อมั่นของครัวเรือนที่ทยอยฟื้นตัวขึ้น สอดคล้องกับสัญญาณกระเตื้องขึ้นเล็กน้อยของเครื่องชี้การบริโภคภาคเอกชน
ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ประเมินว่า บรรยากาศการใช้จ่ายของภาคเอกชนอาจปรับตัวดีขึ้นในช่วงโค้งสุดท้ายของปี ซึ่งน่าจะเป็นช่วงที่เศรษฐกิจไทยในภาพรวมเริ่มทยอยได้รับอานิสงส์บางส่วน จากมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐ ประกอบกับมีกิจกรรมทางการตลาดของภาคธุรกิจ/ผู้ประกอบการ เพื่อกระตุ้นยอดขายในช่วงเทศกาลปลายปี
อย่างไรก็ดีคงต้องยอมรับว่า การพลิกฟื้นความเชื่อมั่นของภาคครัวเรือนให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่องต่อไปในช่วงหลายเดือนนับจากนี้ ยังคงเป็นโจทย์ที่มีความท้าทายไม่น้อย เพราะสถานการณ์การครองชีพและการใช้จ่ายของภาคประชาชน ยังคงขึ้นอยู่กับแนวโน้มเศรษฐกิจในภาพรวม ซึ่งขณะนี้ กิจกรรมในหลายภาคส่วน (โดยเฉพาะภาคการส่งออก และภาคการเกษตร) ยังคงมีภาพที่ค่อนข้างเปราะบาง
แม้สถานการณ์ภาพรวมของการบริโภคภาคเอกชนจะยังไม่กลับมาฟื้นตัวขึ้นอย่างชัดเจนมากนักในช่วงโค้งสุดท้ายของปี 2558 อย่างไรก็ดี สัญญาณที่สะท้อนจากเครื่องชี้การอุปโภคบริโภคบางรายการ ณ ขณะนี้ ก็เริ่มมีภาพที่กระเตื้องขึ้นมาเล็กน้อย สอดรับกับผลสำรวจภาวะการครองชีพของศูนย์วิจัยกสิกรไทยที่พบว่า ภาคครัวเรือนมีมุมมองในด้านลบลดลงต่อตัวแปรบางตัวที่เกี่ยวข้องกับการครองชีพของประชาชนบรรยากาศความเชื่อมั่นของครัวเรือนเริ่มปรับตัวดีขึ้นในเดือนต.ค. 2558 ดัชนีภาวะเศรษฐกิจของครัวเรือน ขยับขึ้นมาที่ระดับ 44.3 ในเดือนต.ค. 2558 (นับเป็นการปรับตัวขึ้นเป็นครั้งแรกในรอบ 9 เดือน) จากระดับ 43.3 ในเดือนก.ย. 2558 โดยดัชนีองค์ประกอบไล่เรียงตั้งแต่มุมมองต่อภาระค่าใช้จ่าย/หนี้สิน รายได้ และเงินออม ขยับขึ้นในทิศทางที่สอดคล้องกับความคาดหวังต่อมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐที่ประกาศออกมาอย่างต่อเนื่องในระหว่างเดือน
ขณะที่ความกังวลต่อสถานการณ์ราคาสินค้าก็ลดน้อยลงอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากราคาสินค้าอุปโภคบริโภคส่วนใหญ่ยังคงทรงตัวอยู่ในระดับต่ำ จากผลของราคาน้ำมัน การทำกิจกรรมส่งเสริมการขายของผู้ประกอบการ และมาตรการดูแลของกระทรวงพาณิชย์ มุมมองคาดการณ์ 3 เดือนข้างหน้ายังประคองสัญญาณบวกได้ต่อเนื่อง โดยดัชนีสะท้อนการคาดการณ์ 3 เดือนข้างหน้า เพิ่มขึ้นต่อเนื่องเป็นเดือนที่สาม มาอยู่ที่ระดับสูงสุดในรอบ 8 เดือนที่ 46.7 ในเดือนต.ค. 2558 จากระดับ 46.5 ในเดือนก่อนหน้า สอดคล้องกับเครื่องชี้การบริโภคที่เริ่มปรับตัวดีขึ้น และสะท้อนว่า สถานการณ์การอุปโภคบริโภคของภาคเอกชน อาจจะผ่านพ้นจุดที่ต่ำที่สุดของปีนี้มาแล้ว มุมมองต่อสถานการณ์รายได้ของครัวเรือนที่ดีขึ้น (ดัชนีมุมมองต่อสถานการณ์รายได้ 3 เดือนข้างหน้า ขยับขึ้นมาที่ระดับ 49.2 จาก 48.0 ในเดือนก่อน) อาจสะท้อนความคาดหวังต่อผลเชิงบวกทางเศรษฐกิจที่น่าจะเริ่มทยอยเกิดขึ้นในช่วงหลายเดือนข้างหน้า ภายหลังจากที่ภาครัฐได้เร่งผลักดันมาตรการหลายๆ ส่วน ที่มุ่งเป้าในการพลิกฟื้นอุปสงค์ภายในประเทศ ควบคู่ไปกับการเสริมเม็ดเงินกระจายลงไปในเศรษฐกิจระดับฐานราก เพื่อช่วยเหลือประชาชนผู้มีรายได้น้อย และดูแลภาระค่าครองชีพ นอกจากนี้ สถานการณ์รายได้และกำลังซื้อของครัวเรือนบางส่วนอาจกำลังปรับตัวขึ้นในช่วงสิ้นปี ซึ่งมักจะเป็นช่วงที่บริษัท/หน่วยงานต่างๆ เริ่มมีการจ่ายค่าตอบแทนจากการทำงานในรูปแบบต่างๆ
อย่างไรก็ดีเป็นที่น่าสังเกตว่า มุมมองเชิงบวกต่อสถานการณ์รายได้ดังกล่าว อาจจะชดเชยความกังวลต่อภาระหนี้สิน และภาระค่าใช้จ่ายที่เพิ่มเติมเข้ามาในส่วนอื่นๆ (โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บางครัวเรือนอาจมีค่าใช้จ่ายพิเศษ อาทิ เพื่อการท่องเที่ยว ซื้อของขวัญและการเลี้ยงฉลองในช่วงเทศกาลปลายปี-ต้นปีหน้า) ได้เพียงบางส่วนเท่านั้น ซึ่งนั่นก็อาจหมายความว่า ความเชื่อมั่นของครัวเรือนหลายๆ ส่วน อาจจะยังภาพการฟื้นตัวที่ค่อนข้างเปราะบางอยู่ในช่วงหลายเดือนข้างหน้า
กล่าวโดยสรุปสัญญาณการเริ่มฟื้นตัวขึ้นในกิจกรรมทางเศรษฐกิจบางส่วน ตลอดจนความคาดหวังต่ออานิสงส์ในเชิงบวกจากมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจและการใช้จ่ายของภาครัฐ ยังคงเป็นปัจจัยที่ทำให้ความเชื่อมั่นของครัวเรือนทยอยฟื้นตัวขึ้น ขณะที่ ปัจจัยด้านรายได้ของบางครัวเรือน อาจจะมีภาพลบลดลงในช่วงปลายปี เพราะเป็นช่วงที่บางบริษัท/หน่วยงานมีการจ่ายค่าตอบแทนจากการทำงาน ซึ่งอาจทำให้สามารถชดเชยภาระค่าใช้จ่ายรายการพิเศษต่างๆ ที่เพิ่มสูงขึ้นในช่วงเทศกาลปลายปีได้ในระดับหนึ่ง
อย่างไรก็ดีสัญญาณการฟื้นตัวของกำลังซื้อภาคครัวเรือนในภาพรวมนั้น อาจจะยังไม่มีภาพที่ชัดเจนมากนัก ตราบใดที่แนวโน้มการฟื้นตัวของเศรษฐกิจยังไม่กระจายออกไปในทุกภาคส่วนอย่างพร้อมเพรียงกัน ด้วยเหตุนี้ ศูนย์วิจัยกสิกรไทยจึงมองว่า แม้บรรยากาศการอุปโภคบริโภคของภาคเอกชนน่าจะปรับตัวดีขึ้นในช่วงปลายปี และหนุนให้ภาพรวมการบริโภคภาคเอกชนในปี 2558 ขยายตัวได้ใกล้เคียง 2.1% ตามที่คาดการณ์ไว้ อย่างไรก็ดี คงต้องยอมรับว่า การจะพลิกฟื้นความเชื่อมั่นของภาคครัวเรือนให้มีภาพที่ดีขึ้น
