ร้านสะดวกซื้อญี่ปุ่นขาดแคลนแรงงาน
การขาดแคลนแรงงานที่เพิ่มขึ้นของญี่ปุ่นเป็นปัญหาของประเทศที่พบเห็นได้ทั่วไปในร้านสะดวกซื้อ
ซึ่งรูปแบบธุรกิจต้องพึ่งพาพนักงานพาร์ทไทม์จำนวนมากเพื่อทำหน้าที่จัดอาหารกล่องเบนโตะมื้อกลางวัน คิดราคาที่หน้าเครื่องคิดเงิน และส่งสินค้าตามบ้านตลอด 24 ชั่วโมง
ถึงแม้พนักงานของร้านสะดวกซื้อเหล่านี้ จะมีหน้าที่ความรับผิดชอบมากมายให้ทำ แต่แนวโน้มรายได้ดูจะไม่ปรับขึ้นมานานหลายปีแล้ว
Lawson มีแนวโน้มจะมีผลกำไรลดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 15 ปีในปีงบประมาณนี้ และ 7-Eleven ญี่ปุ่นคาดการณ์ว่า จะมีกำไรลดลง 0.2%
ทั้งนี้ ญี่ปุ่นมีร้านสะดวกซื้อทั้งหมดประมาณ 55,000 แห่งทั่วประเทศ คำนวณคร่าวๆ ได้ว่า มี 1 ร้านต่อจำนวนประชากรทุก 2,300 คน และร้านแต่ละแห่งต้องใช้พนักงานพาร์ทไทม์ประมาณ 20 คนในการดำเนินงานผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันตลอดเวลา เจ้าของร้านหลายคนต้องเข้ามาช่วยทำงานในช่วงกลางคืน รวมถึงในระหว่างวันเพื่อทดแทนแรงงานที่ขาดแคลนอย่างหนัก
“ สถานการณ์แรงงานที่ย่ำแย่เริ่มส่งผลกระทบต่อสุขภาพของหลายๆ คนแล้ว ” เจ้าของร้านผู้ไม่ประสงค์ออกนามกล่าว
โดยเชนร้านอาหารอย่าง รอยัลโฮสท์และแมคโดนัลด์เริ่มปรับเปลี่ยนจากเดิมที่ให้บริการตลอด 24 ชม. แต่จนถึงขณะนี้ ร้านสะดวกซื้อก็ยังไม่ลดเวลาการให้บริการ หรือลดจำนวนสาขาร้านลงแต่อย่างใด
ที่จริงแล้ว 3 เชนร้านสะดวกซื้อรายสำคัญมีแผนจะขยายสาขาเพิ่มอีก พวกเขากลัวว่าหากลดจำนวนสาขาลง จะต้องสูญเสียส่วนแบ่งการตลาดให้กับคู่แข่ง และเป็นการทำลายชื่อเสียงในการให้บริการลูกค้าที่สั่งสมมาอย่างยาวนาน
“ เราเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างพื้นฐานทางสังคม เรามีภารกิจที่เราต้องเติมเต็ม ” นายโคจิ ทาคายานางิ ประธาน FamilyMart กล่าว
จากจำนวนประชากรในญี่ปุ่นที่หดตัวลง ส่งผลให้จำนวนแรงงานในระบบลดลงเหลือ 77.2 ล้านคนในปี 2558 จากเดิมที่เคยสูงถึง 87.2 ล้านคนในปี 2538 และคาดการณ์ว่าจะลดลงเหลือเพียง 45.2 ล้านคนในปี 2609
ขณะเดียวกัน ร้านสะดวกซื้อต้องจ่ายค่าจ้างล่วงเวลาให้พนักงานเพิ่มขึ้น เพื่อช่วยลดลดภาระค่าใช้จ่ายของเจ้าของร้านลง ทาง 7-Eleven จึงได้ลดค่า royalty fees ที่แต่ละร้านต้องจ่ายให้กับบริษัทลงเป็นครั้งแรก
นอกจากนี้ ด้วยจำนวนสาขาถึง 19,423 แห่งและพนักงานพาร์ทไทม์ถึง 390,000 คนในญี่ปุ่น ทาง 7-Eleven จะติดตั้งเครื่องล้างจานทุกสาขาเพื่อเป็นการประหยัดแรงงานในปีนี้ ขณะที่ Lawson จะมีคอมพิวเตอร์แท็บเบล็ตเพื่อช่วยในการจัดการร้าน และกำลังติดตั้งเครื่องทอนเงินอัตโนมัติอีกด้วย.
