ญี่ปุ่นเลื่อนขึ้นภาษี
รัฐบาลญี่ปุ่นประกาศเลื่อนแผนการขึ้นภาษีบริโภคจาก 8% เป็น 10% ออกไป โดยก่อนหน้านี้มีการประกาศว่า ญี่ปุ่นจะมีการขึ้นภาษีบริโภคในปีหน้า แต่นายกรัฐมนตรีชินโสะ อาเบะ ประกาศให้มีการเลื่อนการขึ้นภาษีนี้ออกไปก่อนจนถึงปลายปี 2562
โดยนายกฯ อาเบะกล่าวว่า เขาต้องการจะเร่งเครื่องการดำเนินนโยบายทางเศรษฐกิจ “อาเบะโนมิคส์” ซึ่งตั้งเป้าที่จะพลิกฟื้นจากภาวะเงินฝืดที่เกิดขึ้นในญี่ปุ่นมานานกว่าทศวรรษ และกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจให้เห็นผลเป็นรูปธรรม
ทั้งนี้ รัฐบาลประกาศจัดเก็บภาษีบริโภคครั้งแรกที่ญี่ปุ่นในปี 2531 ด้วยอัตรา 3% เมื่อวันที่ 1 มิ.ย. นายกฯ อาเบะกล่าวกับส.ส. ของพรรคเสรีประชาธิปไตยที่เขาเป็นหัวหน้าพรรคว่า
“ข้าพเจ้าต้องการเติมเต็มความรับผิดชอบด้วยการเร่งเครื่องเดินหน้านโยบายทางเศรษฐกิจของรัฐบาลให้เห็นผลมากยิ่งขึ้น”
ในครั้งแรก รัฐบาลญี่ปุ่นตั้งเป้าว่าจะมีการขึ้นอัตราการจัดเก็บภาษีบริโภคจาก 8% เป็น 10% ในเดือนต.ค. 2558 แต่ก็มีการเลื่อนออกไปเป็นเดือนเม.ย. 2560 และท้ายที่สุดก็มีการเลื่อนออกไปนานกว่านั้นอีก
ที่ผ่านมา ญี่ปุ่นพึ่งพาการบริโภคภายในประเทศเป็นหลัก แต่ปัจจุบันจำนวนประชากรกลายเป็นผู้สูงอายุและลดจำนวนลง ดังนั้น จำนวนประชากรที่เอื้อต่อระบบเศรษฐกิจก็มีจำนวนน้อยลงด้วย
ในเดือนม.ค.ที่ผ่านมา ธนาคารกลางของญี่ปุ่นประกาศใช้อัตราดอกเบี้ยนโยบายเงินฝากติดลบ -0.1% ซึ่งเป็นความเคลื่อนไหวที่สร้างความประหลาดใจแก่นักวิเคราะห์จำนวนมาโดยการนำนโยบายดอกเบี้ยติดลบมาใช้ ซึ่งเป็นครั้งแรกในญี่ปุ่น หวังผลไว้ว่าจะเป็นการกระตุ้นการใช้จ่ายและการลงทุนของประชาชนซึ่งจะช่วยหนุนการขยายตัวทางเศรษฐกิจได้
นักวิเคราะห์มองว่า การฟื้นตัวทางเศรษฐกิจในญี่ปุ่นยังคงซบเซาอยู่ และการเลื่อนแผนการขึ้นภาษีผู้บริโภคออกไปอีกปี อาจจะก่อให้เกิดความกังวลแก่ผู้บริโภคในญี่ปุ่นและอาจทำให้มีการเริ่มเก็บออมเงินมากขึ้นกว่าเดิม ซึ่งเป็นสิ่งที่รัฐบาลไม่ต้องการมากที่สุด
โดยสิ่งที่นายกฯ อาเบะต้องการที่จะหลีกเลี่ยงมากที่สุดคือ คำแถลงว่านโยบายเศรษฐกิจอาเบะโนมิคส์ที่สวยหรูของเขานั้นล้มเหลว
ที่ผ่านมา เขาได้เสี่ยงเอาเครดิตของเขาเป็นเดิมพันในการพลิกฟื้นเศรษฐกิจของญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะใช้งบประมาณหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจและใช้นโยบายทางการเงินที่แตกต่างจากเดิม ก็ยังคงไม่เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน
บางทีอาจถึงเวลาที่ต้องเหยียบเบรคในการปฏิรูปเศรษฐกิจเชิงโครงสร้าง แต่การเกิดความลังเลขึ้นในขณะที่ประชาชนส่วนใหญ่พร้อมให้ความร่วมมือที่จะเปลี่ยนแปลง อาจเป็นเรื่องที่ยากกว่า
มีการคาดการณ์ว่า นายกรัฐมนตรีอาเบะจะพิจารณาใช้งบประมาณเพิ่มขึ้นเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ โดยในเดือนเม.ย. 2560 ภาษีบริโภคจะถูกระบุอยู่ในกฎหมาย และรัฐบาลญี่ปุ่นจะถูกบีบให้มีการเลือกตั้งก่อนกำหนด หากรัฐบาลประสงค์จะเลื่อนการขึ้นภาษีบริโภคออกไปอีก
นายทาโร อาโสะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังแนะนำว่า รัฐบาลควรมีการลงประชามติในระดับชาติว่าควรจะขึ้นหรือไม่ขึ้นภาษีบริโภคต่อไปอีก.
