ตัวเลขว่างงานญี่ปุ่นลดลง
ที่ผ่านมา นายกรัฐมนตรีชินโสะ อาเบะของญี่ปุ่นมองว่าตลาดแรงงานเป็นปัจจัยหลักในความสำเร็จของนโยบายทางเศรษฐกิจ หรือ ‘อาเบะโนมิกส์’
ดังนั้น ข้อมูลที่เผยแพร่ออกมาล่าสุดว่า ญี่ปุ่นมีตัวเลขการว่างงานที่ลดต่ำลงมากที่สุดในรอบ 21 ปี และอัตราการจ้างงานที่เพิ่มขึ้นสูงสุดในรอบ 25 ปี คงทำให้เขาพึงพอใจไม่น้อย
แต่จากการวิเคราะห์ข้อมูลที่ใช้เวลายาวนานขึ้นชี้ให้เห็นว่า อัตราประชากรผู้สูงอายุของญี่ปุ่นที่เพิ่มขึ้นและอัตราการเกิดของประชากรที่ลดลง เป็นแรงขับเคลื่อนที่สำคัญที่สุดในเรื่องนี้ และแม้ว่าในสมัยการบริหารประเทศของนายกฯ อาเบะ ตั้งแต่เข้ารับตำแหน่งในปี 2555 ได้สร้างงานเพิ่มขึ้นมากกว่า 1 ล้านงาน แต่ก็ส่งผลต่อตลาดแรงงานไม่มาก เพราะส่วนใหญ่เป็นงานชั่วคราวและค่าแรงต่ำ
นายฮิยาชิ ยามาดะ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ประจำสถาบันวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า สิ่งที่เขาเห็นจากข้อมูลคือการหดตัวของตลาดแรงงานมากกว่าที่จะเป็นสัญญาณเชิงบวก เช่น อุปสงค์ที่เติบโตขึ้น
ทั้งนี้ อัตราตำแหน่งงานว่างที่เพิ่มขึ้นอยู่ที่ 1.37 คะแนน สูงที่สุดนับตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา ขณะที่ตัวเลขการว่างงานอยู่ที่ 3.1 คะแนน ซึ่งเป็นสถิติที่ต่ำที่สุดนับตั้งแต่ปี 2538 เป็นต้นมา อ้างอิงจากข้อมูลของภาครัฐ
โดยสถิติที่น่าพอใจนี้เกี่ยวข้องกับจำนวนประชากรวัย 15-64 ปีในญี่ปุ่นที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง ในขณะที่ประชากรสูงอายุมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
ปัจจุบัน บริษัทในอุตสาหกรรมก่อสร้างของญี่ปุ่นต้องดิ้นรนอย่างหนักในการหาแรงงานมาทำงาน ซึ่งเรื่องนี้อาจลุกลามกลายเป็นปัญหาสำคัญ เนื่องจากญี่ปุ่นกำลังเร่งทำการก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในด้านกีฬา และโครงสร้างพื้นฐานเพื่อให้ทันการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกในปี 2563 ที่ญี่ปุ่นเป็นเจ้าภาพ
ในภาคบริการก็ประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงานเช่นกัน โดยเฉพาะในส่วนงานดูแลผู้สูงอายุ
นายยามาดะกล่าวว่า “สิ่งสำคัญที่สุดคือ การเพิ่มอัตราการเกิดของประชากรที่ไม่เคลื่อนไหวให้มีการขยายตัวเพิ่มขึ้น แต่การปฏิรูปเศรษฐกิจในช่วงเวลาที่ผ่านมาไม่ได้ตอบโจทย์ในเรื่องนี้”
โดยมีการปรับขึ้นค่าแรงไม่มากและรายได้ประชาชาติก็หยุดนิ่ง นับตั้งแต่เกิดวิกฤตการเงินทั่วโลก เป็นต้นมา
หากจะอธิบายให้เห็นภาพชัดเจนสำหรับตำแหน่งงานที่เปิดรับสมัครเพิ่มขึ้นในช่วงเวลาของการใช้นโยบายเศรษฐกิจของนายกฯ อาเบะคือ เป็นตำแหน่งงานที่ไม่ใช่งานประจำ เป็นงานพาร์ท-ไทม์ หรืองานที่มีสัญญาจ้างชั่วคราว โดยตัวเลขของตำแหน่งงานประจำที่เปิดรับยังคงต่ำอยู่นับตั้งแต่ปลายปี 2555 เป็นต้นมา
นอกจากนี้ เมื่อพนักงานอายุมากเกษียณจากตำแหน่งงานประจำที่มีค่าจ้างสูง บริษัทส่วนใหญ่มักจะแทนที่ตำแหน่งงานนั้นด้วยการจ้างพนักงานที่มีสัญญาจ้างชั่วคราว เพื่อที่บริษัทจะได้จ่ายเงินค่าจ้างและสวัสดิการน้อยลง
